Een spel van slagen halen

Als je nog niet vertrouwd bent met dit soort spel is deze pagina voor jou. Hier zal je niet alleen klaargestoomd worden voor de gedetailleerde regels, maar ook geleidelijk complexere regels leren die stap voor stap speelbaar zijn en zo je kennis uitbouwen. Hieronder starten we met v0.1 en tegen het einde van de pagina ben je aan niveau 0.5. Speel ze bij voorkeur allemaal een paar keer om je kaart-feeling en -intuïtie aan te scherpen..

De kaarten delen

Neem met 4 spelers plaats rond een tafel en neem een gewone boek kaarten (52 kaarten). Eén speler begint de kaarten rond te delen, eerst aan de speler links van hem en dan verder met de richting van de klok mee. De kaarten worden met de speelzijde naar beneden (onzichtbaar) gedeeld, telkens in pakjes van 4 kaarten in twee deelrondes en éénmaal een pakje van 5 in de derde ronde. Zo krijgt elke speler dus 4+4+5=13 kaarten.

Na het spelen (zie verderop) van de gedeelde kaarten zal voor het daaropvolgende spel de rol van de deler één plaats doorschuiven in wijzerzin.

Basis wiezen v0.1: een spel slagen halen

De speler links van de deler start de spelfase door één van zijn kaarten open op tafel te leggen (bv. harten 10). Hij speelt harten voor. Daarna leggen de andere spelers, in wijzerzin, de ene na de andere één kaart bij op tafel, met als voorwaarde dat zij de soort moet "volgen" die voorgespeeld is. In het voorbeeld moet elke speler dus een harten spelen (tenzij hij geen harten heeft uiteraard. In dat geval kan hij eender welke andere kaart leggen). Wanneer er 4 kaarten op tafel liggen is er één slag afgerond. De speler met de hoogste kaart in de te volgen soort (hier harten) wint de slag. Hij legt de 4 kaarten in een stapeltje voor zich neer met de beeldzijde naar beneden en vervolgens beslist hij welke kaart -en dus soort- de volgende slag start. Dit gaat zo verder tot de 13 slagen gespeeld zijn, waarna elke speler kan tellen hoeveel slagen hij gehaald heeft. De speler met de meeste slagen wint. Schrijf de score op voor elke speler, bv. 1 punt per slag, en blijf een tijdje spelen om te zien wie het grootste totaal aantal punten haalt.

Tip: De waarde van het inoefenen van deze eenvoudige versie valt niet te onderschatten. Houd bv. goed in het oog hoe het aantal kaarten van een soort vaak een rol speelt in de uitslag.

Een stapje verder, leren samenspelen (v0.2): teams

Samen spelen is plezanter. Voor deze stap op weg naar de ultieme kaart-verlichting (ahum), gebruik je de extra regel dat voor elk spel 2 teams gevormd moeten worden. Beslis dit zelf onderling en roteer de teams, bv.:

team speler 1+2 vs speler 3+4
team speler 1+3 vs speler 2+4.
team speler 1+4 vs speler 2+3

Speel exact zoals in vorige versie, met dien verstande dat de score nu per team wordt toegekend en beide spelers de punten van het aantal slagen van hun team krijgen.

Tip: Een handige conventie bij het spelen met een partner is dat de eerste gespeelde soort er een is waarin de speler zelf geïnteresseerd is (om later nog te spelen). Zo heeft zijn partner inspiratie voor wanneer die later aan slag komt: hij mag dan zeker die kleur "terugspelen" om zijn partner te plezieren, in de hoop dat die naar nog extra slagen in kan maken. Let ook op voor gelijkaardige signalen bij het tegenteam, die zijn even waardevol.

Spelen maar.

Een beetje kleur in de wies (v0.3): troef

Weer een regel bij voor deze derde versie zodat je al vervaarlijk dicht bij standaard wies uitkomt. Goed bezig, kalm aan maar. In deze nieuwe versie zal er bij elk spel één van de vier soorten troef zijn. De 13 kaarten van de troefsoort zijn sterker dan eender welke andere kaart van de andere 3 soorten in dat spel. De makkelijkste manier om te beslissen welke soort troef is voor een spel bestaat erin om bij het delen al de laatst gedeelde kaart aan iedereen te tonen: De soort van die kaart zal dan troef zijn. Het nieuwe aan deze versie is dat, wanneer aan speler een soort niet kan volgen (en enkel dan), dat hij dan een kaart van de troefsoort mag gooien, waardoor hij de slag "koopt" (zich toe-eigent). Wanneer andere spelers voor die slag ook niet kunnen volgen in de voorgespeelde soort, mogen deze (niet verplicht) een hogere troefkaart leggen als ze die hebben, en de slag overkopen.

Tip: Voor spelers die veel troef toegedeeld kregen (>=5) is het gebruikelijk dat ze een keer (of twee) troef voorspelen wanneer ze aan slag zijn, dus wanneer ze zelf mogen voorspelen/uitkomen. Op die manier kunnen er wat troeven uit de handen van de tegenploeg verwijderd worden. Doe dit echter niet te veel: je verwijdert ook waardevolle troefkaarten uit de hand van je partner.

Op zoek naar een troefpartner (v0.4): bieden (vragen en meegaan)

Standaard wiezen heeft een biedfase tussen het delen en het spelen in. Dit gaat als volgt:

Na het delen en declareren van de troefsoort zoals dat in de vorige versie gebeurde, maakt de speler links van de deler een bod door hardop één van de volgende dingen te zeggen:

pas (met slechte kaarten)
vraag (met goede kaarten)

De evaluatie goede/slechte kaarten mag naar eigen goeddunken van de speler gebeuren, maar typisch gezien impliceert vragen ten minste 4 kaarten in de troefsoort en daarnaast een aantal hoge kaarten(Aas, Heer, ...) in eender welke van de 4 soorten.

Na dat eerste bod mag de volgende speler bieden. Dit gebeurt met dezelfde twee opties met die uitzondering dat, zo snel er een speler reeds "vroeg", de volgende spelers nu kiezen uit pas of "meegaan" (ipv "vraag"). Meegaan maakt het team volledig (degene die vroeg en degene die meeging) en beëindigt de biedfase.

Dat team zal nu het contract spelen, zijnde de uitdaging om minstens 8 slagen te halen om positief te scoren.

Speciale biedsituaties voor deze v4.0 worden hieronder gedetailleerd.

Zoeken maar niet vinden (v0.4): speciale bieduitkomsten

In de biedfase zagen we zonet dat we typisch een speler hebben die vraagt en een andere die meegaat, waarna het bieden stopt.

Twee speciale situaties kunnen zich voordoen:

Alle vier de spelers passen. Dit is gewoon een non-game: de kaarten worden opnieuw gedeeld en een nieuwe bieding wordt gestart.
Eén van de spelers vroeg maar er ging niemand mee. In dat geval mag de speler die vroeg een tweede keer bieden: ofwel pas (non-game) ofwel "alleen". Dat laatste bod geeft aan dat hij alleen het troefcontract wil spelen tegen de 3 andere spelers. Om dit haalbaar te maken, ligt het minimum aantal te halen slagen lager voor 1 speler: niet 8 slagen maar 5.

Bijschaven aan de punten (v0.5): scoren als een wies-spits

In de vorige versie leerden we de notie contract kennen. Hier geven we nog even mee hoe de puntentelling voor een contract berekend wordt. Ipv het tellen van de slagen zoals we voorheen deden, worden er vanaf nu positieve en negatieve punten toegekend:

Voor een team dat het contract speelt, levert het succesvol afwerken van het contract van 8 slagen een score van 2 punten op per contractspeler. Voor elke overslag (elke slag méér dan de 8ste), wordt een extra punt aan beiden toegekend. Bv. als het contractteam 11 slagen haalde (3 overslagen), dan krijgen beiden 2 + 3x1 = 5 punten. De tegenspelers van het andere team krijgen dan elk "-5" punten. De som van alle scores van 1 spel is dus nul.

Voor een speler die allen ging, dus naar een contract van 5 slagen, zijn de scores vergelijkbaar vanuit het perspectief van de tegenspelers. Bv. wanneer de contractspeler 6 slagen haalde (één overslag), zal hij 2 + 1x1 = 3 punten krijgen van elke van de 3 tegenspelers. Dus elke tegenspeler scoort -3, en de contractspeler krijgt+9 (!).

Wanneer het contract mislukte, verliezen de contractspelers punten: -3 punten voor de eerste binnenslag en één extra negatief punt voor elke extra binnenslag. Stel bv. dat een 2-speler team 6 slagen haalde ipv de 8 van het contract, dan zullen beiden -3 + 1x(-1) = -4 punten dalen. Voor een 1-speler contract is dit weerom vergelijkbaar maar duurder, daar hij zijn verliespunten 3x zal moeten uitbetalen (aan elke tegenspeler).

Proficiat: je bent een standaard wiezer nu.

Er zijn andere, minder voorkomende boden en contracten in standaard wies, maar die schuiven we even op de lange baan omdat deze ook in kleurenwies bestaan (en daar aan bod zullen komen, in de pagina "de laatste loodjes"). Het is nu echter een interessanter om de stap naar het veel rijkgekleurdere landschap van het kleurenwiezen al te zetten in de volgende pagina (regels: bied, speel, herhaal).

Neem aub de tijd om het huidige wiezen v0.5 goed te absorberen vooraleer verder te gaan. Het zal het begrip van de volgende twee hoofdstukken sterk ten goede komen.